WSSE

ANKA

Ma ktoś może jakieś przykładowe pytania testowe z historii wychowania, wprowadzenia do psychologii, socjologii wychowania, edukacji zdrowotnej, języka rosyjskiego, teoretycznych podstaw wychowania czy też z języka angielskiego Question

Każda pomoc naukowa jest dobra Very Happy

(1 rok, 2 semestr, studia eksternistyczne)

Ptak

z historii wychowania mielismy test ale byly rowniez pytania otwarte, kilka pamietam takze wypisze tu pare zagadnien, które my mielismy, chociaz jestem na zaocznych ale przedmiot jest ten sam, zatem zagadnienia beda podobne.

-platon, sokrates, arystoteles (kim byli, czego nauczali itp:D)
-reforma jędrzejowiczowska (czy jakoś tak)
-najważniejszy dokument kolegium nobillium (nazwa i data)
-edukacja kobiet w grecji i rzymie
-miasta uniwersyteckie w XX wieku chyba
-tytóły 5 ksiąg wyzwolonych (o państwie, o prawie itp)
-wychowanie spartanskie

wiecej nie pamietam, jak przypomne to dopisze JUZ MAM WSZYSTKIE TEMATY JAKBY KTOS CHCIAL TO PISAC NA GG 7014099 wtedy dam link do sciagniecia bo tu nie moge juz podawac takich rzeczy...

ze zdrowotnych edukacji mielismy kilka tematów i 1 czy 2 do wyboru, juz nie pamietam, to bylo przeszlo miesiac temu, pamietam, ze 2 tematy dotyczyły przemocy, wszystko macie opisane tutaj...

Przemoc to siła przeważajšca czyjš siłę, fizyczna przewaga wykorzystywana do czynów bezprawnych dokonywanych na kim, narzucona bezprawnie władza, panowanie; czyny bezprawne dokonywane z użyciem fizycznego przymusu; gwałt . Pierwotnie za przemoc uważano nadużycie siły. Obecnie przyjmuje się, że przemoc to takie zachowania jednostki lub grupy, w wyniku których inne osoby ponoszš uszczerbek na ciele lub w zakresie funkcji psychicznych. Jest to zachowanie agresywne i jednoczenie destruktywne w stosunku do innej osoby lub grupy osób. Różnica między tym co potencjalnie być może, a tym co aktualnie jest - okrela siłę negatywnego wpływu jakim jest przemoc. Zjawisko przemocy jest formš wyrażania agresji jednostkowej i grupowej. Jest jednym z mechanizmów regulujšcych stosunki między ludzkie w różnych grupach, instytucjach, rodowiskach i układach społecznych. Ta forma zachowań nie jest obca także instytucjom edukacyjnym: szkołom różnych typów, placówkom opiekuńczo-wychowawczym i resocjalizacyjnym. Zauważyć można postępujšcy wzrost tego zjawiska wród dzieci i młodzieży szkolnej, graniczšcy z brutalizacjš i okrucieństwem, deptaniem ludzkiej godnoci.
Przemocš możemy nazywać wszystkie nieprzypadkowe akty naruszajšce osobistš wolnoć jednostki, które przyczyniajš się do fizycznej albo psychicznej szkody drugiego człowieka i które wykraczajš poza społeczne normy wzajemnych kontaktów międzyludzkich . Definicja ta koncentruje się na celowoci działania, unikajšc jednoczenie zagłębienia się w ocenę stopnia nieprzyjaznych motywacji, które w wielu przypadkach mogš być niemożliwe do sprawdzenia, ponieważ motywacje bywajš wielokierunkowe, nieuwiadomione czy wreszcie obudowane wiarygodnymi usprawiedliwieniami. Definicja ta unika ponadto zaliczenia do przemocy zachowań przypadkowych, będšcych efektem nieszczęliwego zbiegu okolicznoci, wynikajšcych z ludzkiej bezradnoci.
Podkrela się dwa podstawowe warunki, które muszš zaistnieć, aby można było mówić o przemocy. Po pierwsze, przemoc służy przede wszystkim realizacji celów jednostki, która jš stosuje. Po drugie, przemoc jest działaniem możliwym wtedy, kiedy istnieje nierównowaga sił, jest nadużyciem własnej przewagi fizycznej lub społecznej (tzn. władzy) po to, aby wymusić na drugim człowieku okrelone zachowanie. Kryteria te sš doć trudne i ryzykowne w praktyce rozstrzygania o tym, co jest a co nie jest przemocš. W wielu przypadkach bowiem nie jest wcale łatwo ustalić, czy sprawca działał majšc na względzie jedynie własne interesy, czy też interesy ofiary, a może po prostu nie był wiadom swego postępowania. Dotyczy to na przykład całego szeregu sytuacji wychowawczych. Jest jeszcze jedna trudnoć, jaka wišże się z pojęciem przemocy. Chodzi mianowicie o to, że jego definicja w każdej sytuacji jest swego rodzaju deklaracjš praw człowieka, jaka obowišzuje w danym okresie historii. Inaczej pojęcie to rozumiano w społeczeństwach przedindustrialnych, a jeszcze inaczej w czasie niepokojów społecznych. Definicja przemocy jest więc w istocie pojęciem politycznym, zmiennym w czasie, podatnym na manipulacje, co dodatkowo obniża jego wartoć diagnostycznš. Każde społeczeństwo tworzy specyficzne dla swoich czasów tamy dla eskalacji przemocy i ustanawia specjalnych egzekutorów na wypadek, gdyby zostały naruszone.
Przemoc to w istocie zaburzony proces socjalizacji i adaptacji rozcišgnięty w czasie i nie wišżšcy się wyłšcznie z okresem adolescencji. Młodzież wyładowuje swojš agresję nijako w odwecie za doznane krzywdy od osób najbliższych. Robienie na złoć, niszczenie przedmiotów, może być niekiedy formš zwrócenia na siebie uwagi. Znacznie groniejszym sposobem psychicznej agresji staje się swoista metoda na ignorowanie i nieposzanowanie starszego pokolenia .
Przemoc od strony jej skutków opisuje Joachim Kondziela. Jego zdaniem przez przemoc będziemy rozumieć takie wywieranie wpływu na ludzi, w wyniku którego ich aktualny poziom rozwoju somatycznego i duchowego jest mniejszy niż potencjalny poziom tego rozwoju . Jest to spojrzenie z punktu widzenia skutków przemocy, z punktu widzenia ofiary, na którš przemoc jest skierowana. Przemoc może mieć charakter instrumentalny, czyli być rodkiem do realizacji okrelonych celów. Może mieć również charakter bezinteresowny - powodować zadowolenie z faktu znęcania się nad innymi. Często okrucieństwo jest traktowane jako możliwoć dobrej zabawy i zaspokojenia potrzeby doznawania przyjemnoci. Bioršc pod uwagę stan emocji sprawców przemocy można wyróżnić przemoc spontanicznš (goršcš) i instrumentalnš (chłodnš). Przemoc goršca - charakteryzuje się złociš, gniewem, furiš, agresjš oraz różnego rodzaju formami ekspresji: krzyki, rękoczyny, impulsywne zachowanie, gwałtowne zadawanie bólu. U jej podstaw leży furia, która rodzi się z niemocy i frustracji. Furia jest erupcjš skumulowanych i niemożliwych do powstrzymania uczuć gniewu i wciekłoci. W jej wyniku dochodzi do utraty kontroli emocjonalnej i kontroli nad zachowaniem. Furia wynikajšca z frustracji i niemożnoci prowadzi w rezultacie do aktów przemocy. Przemoc goršca jest najłatwiej zauważalna i najbardziej spektakularna. Pojawia się nagle i stosunkowo szybki znika. Przemoc chłodna - do jej wyzwolenia niepotrzebna jest furia, gniew czy intencja zaszkodzenia komu. Najistotniejszy w tego rodzaju przemocy jest cel, który sprawca chce osišgnšć. Chłodna przemoc to realizacja celi (np. dokonanie zemsty); często uważa się jš za usprawiedliwionš. Wyłania się ona z działań podejmowanych z pewnš premedytacjš. Bardzo często te działania majš pozytywne cele: przestrzeganie pewnych reguł; realizowanie jakiej filozofii, wiary, ideologii; czyje dobro. Przemoc symboliczna - prowadzi do uznania kultury istniejšcej jako jedynej, odrzuca wzory zachowania wyniesione z domu - odbiegajšce od panujšcej kultury. Jest to przekaz wzorów, zachowań, znaków i symboli zesłanej ??? kultury z narzuceniem ich znaczeń i interpretacji. Przemoc interpersonalna - (inaczej przemoc bezporednia)- jest odczuwalna i postrzegana przez podmiot jako czynnoć użycia przeważajšcej siły fizycznej, bšd jako opresja psychiczna, czy wreszcie jako stan zależnoci. Realizacja elementarnych potrzeb i interesów zależy od podporzšdkowania się innemu podmiotowi. Jest to przemoc dokonujšca się w bezporednich relacjach międzyludzkich. Przemoc strukturalna - (inaczej porednia) - jest przeciwieństwem przemocy bezporedniej; nie musi zawierać fizycznego ataku, zamiaru fizycznej napaci czy psychicznego zranienia. Przemoc strukturalna jest często odbierana jako co naturalnego. Znajduje się w strukturach społecznych, politycznych, kulturowych. Jest to rodzaj ukrytej przemocy - z trudem dostrzeganej przez ludzi zanurzonych w tych strukturach. Przemoc aksamitna - w tym przypadku występuje przedawkowanie miłoci, nadopiekuńczoci.
Zjawiska agresji i przemocy dotyczš prawie wszystkich sfer życia ludzkiego i prawie każdej grupy wiekowej. Coraz większym i coraz bardziej złożonym problemem staje się agresja wród dzieci i młodzieży, głównie w rodowisku szkolnym. Naukowcy twierdzš, że 15-17% uczniów osobicie styka się ze zjawiskiem przemocy .
Z przemocš zdaniem Ireny Pospiszyl wišże się także przymus i presja: przemoc i presja należš do tego samego wymiaru, różni je jednak stopień brutalizacji . Jadwiga Bińczycka uważa, że nadmierny przymus nie łagodzony swobodš zmienia się w tresurę, która ani i ogranicza rozwój jednostki. Te odmiany patologicznej, przedawkowanej swobody i przymusu przyjmujš postać przemocy .

2. Przyczyny i przejawy przemocy

Poza wyodrębnieniem przemocy psychicznej i fizycznej mówi się o przemocy zamierzonej i niezamierzonej, jawnej i ukrytej. W celach klasyfikacyjnych w literaturze psychopedagogicznej wyodrębnia się cztery główne kategorie przemocy: fizycznš, psychicznš, seksualnš i zaniedbanie .
Uwzględniajšc różne klasyfikacje przemocy w naszych badaniach uwzględniono: przemoc fizycznš, seksualnš, emocjonalnš oraz wymuszanie usług. Kiedy mówi się w Polsce o przemocy, to ma się najczęciej na myli przemoc fizycznš (polega na stosowaniu siły fizycznej w celu zranienia lub zniszczenia osób lub przedmiotów, bšd traktowanie ludzi lub używanie przedmiotów, które prowadzi do obrażeń cielesnych i zagrożeń wolnoci osobistej) oraz werbalnš . A Fršczek natomiast wyróżnia przemoc interpersonalnš, którš rozumie jako czynnoci intencjonalne podejmowane przez ludzi, stanowišce zagrożenie bšd powodujšce szkody w fizycznym, psychicznym i społecznym dobrostanie innych osób, wywołujšc ból, cierpienie, destrukcję, prowadzšce do utraty cenionych wartoci . J. Mellibruda odróżnia przemoc goršcš, u podstaw tej formy przemocy leży furia, która zwykle pojawia się nagle i stosunkowo szybko znika oraz przemoc chłodnš, którš charakteryzujš działania podejmowane z pewnš premedytacjš .
Celem przemocy jest m. in. podporzšdkowanie sobie jednostki, poprzez wyrzšdzanie jej intencjonalnej, aczkolwiek nie zawsze uwiadomionej szkody. Stosowanie przemocy emocjonalnej będzie miało negatywny wpływ na procesy psychiczne takie jak: samoocena, pewnoć siebie, odwaga, odpornoć na stres, nastawienie na działanie, samopoczucie, itp. Perspektywa takich poczynań może mieć bardzo ujemny wpływ na kształtowanie się osobowoci ucznia, poza tym skłania go do fałszywej refleksji, że przemoc jest immanentnš cechš relacji międzyludzkich.
Coraz częciej nauczyciele zaczynajš dostrzegać przemoc w szkołach, zwracajšc uwagę na następujšce nieprawidłowoci: przemoc fizycznš, psychicznš, niszczenie rzeczy, wymuszanie pieniędzy. Przemoc w szkołach występuje w relacji dziecko dziecko, dziecko nauczyciel oraz nauczyciel dziecko. Przyczyny tego stanu rzeczy leżš po stronie nauczycieli i po stronie dzieci. Przyczynami przemocy ze strony nauczyciela wobec ucznia sš:
- stres zawodowy,
- agresja ze strony dzieci,
- przepracowanie,
- niewykonywanie poleceń przez dzieci,
- niedocenianie zawodu,
- trudnoci materialne,
- niepewnoć pracy,
- manipulowanie uczniami, przedmiotowy stosunek do pracy .
Przyczynami przemocy ze strony dzieci wobec innych dzieci oraz dorosłych sš:
- destruktywny wpływ grupy rówieniczej,
- alkoholizm w rodzinie,
- bezrobocie w rodzinie,
- trudnoci materialne rodziny,
- negatywny wpływ telewizji, widea, kina,
- wpływ gier komputerowych,
- pisma młodzieżowe,
- rozbicie rodziny, brak kontaktu ze szkołš, niewydolnoć wychowawcza rodziny,
- agresja w rodzinie, znęcanie się nad dziećmi, patologia,
- zaburzenia emocjonalne, wady rozwojowe,
- zemsta za zbyt niskie oceny, poczucie skrzywdzenia .
We współczesnej dobie oferty szkół i instytucji zobowišzanych do wspomagania rodziny i przeciwdziałania niedostosowaniu często przegrywajš z kasetami wideo lub barwnš ulicš. Wymagajšca wysiłku edukacja wydaje się uczniom coraz mniej pocišgajšca i potrzebna. W społecznoci szkolnej występowanie przemocy ułatwia przede wszystkim utrzymywanie tabu wobec problemu. Nauczyciele patrzš na przemoc i nie reagujš, rzadko przeciwdziałajš powstawaniu zagrożenia i lęku u złego ucznia. Często okazujš niechęć uczniowi sprawiajšcemu kłopoty w szkole, wymiewajš jego wypowiedzi, używajš krzywdzšcych okreleń. Na wywiadówkach piętnujš wobec innych rodziców. Taki uczeń czuje się skrzywdzony i upokorzony. Budzi się wówczas u ucznia postawa agresywna i buntownicza. Bunt manifestuje w formie aroganckich zachowań wobec dorosłych, lekceważeniem obowišzków szkolnych, aspołecznych wybryków itp.
Problemy wychowawcze mogš sprawiać również uczniowie zdolni. Wyprzedzajšc swoich rówieników dojrzałociš intelektualnš, mogš zostać izolowani od grupy. Przyczynš tego mogš być cechy osobowoci takiego ucznia, np. egoizm, zarozumiałoć, niekoleżeńskoć. Szereg zjawisk wskazuje na zwišzek między nieprzystosowaniem dzieci zdolnych do wymagań szkoły a systemem wychowawczym i osobowociš nauczycieli. Większoć wymagań stawianych uczniom zależy od nauczyciela. Nauczyciel nietolerancyjny, autorytatywny znajdzie w klasie wielu uczniów nie umiejšcych sprostać jego wymaganiom i będzie ich uważać za uczniów sprawiajšcych trudnoci wychowawcze. Najczęciej nauczyciele chcš kształtować uczniów według okrelonych wzorów, a uczeń, by uniknšć oceny niedostatecznej, stara się ukryć swojš niewiedzę. Nauczyciele wymagajš posłuszeństwa i bezkrytycznego wykonywania poleceń, uczeń się buntuje. Zdarza się, że szkoła staje się instytucjš, którš trudno polubić, doprowadza niektórych uczniów do rozpaczy, a nawet samobójstw.
Szkoła jest również miejscem zachowań negatywnych, mocno bulwersuje społeczeństwo. Zdarzajš się współczenie w Polsce przypadki zachowań agresywnych uczniów w szkole, napaci fizyczne uczniów z broniš lub ostrymi narzędziami na nauczycieli . Przemoc rówienicza w szkole występowała od zawsze, była częciš szkolnego rytuału, formš odreagowania na przemoc fizycznš i psychicznš nauczycieli wobec uczniów. Przemoc uczniów w stosunku do nauczycieli przybierała, co najwyżej, formę złoliwych żartów (zamalowanie tablicy mydłem, przypięcie kartki, narysowanie karykatury, nadawanie przezwisk itd.), gdyż nauczyciel stanowiła sacrum, fizycznie nauczyciel był nietykalny. Zestawione przypadki zachowań negatywnych młodzieży na terenie szkoły i poza szkołš wobec rówieników oraz osób dorosłych, zaczynajš wiadczyć o tym, że zjawisko nie ma charakteru intencjonalnego, a wręcz przeciwnie, można je traktować jako nowy, grony element życia społecznego, sš sygnałem do zajęcia się tš problematykš także wród kandydatów na pedagogów i nauczycieli, którzy muszš być lepiej przygotowani do pracy z młodzieżš.
Szkoła oddalajšc się od rodziny rozlunia zwišzki ze rodowiskiem lokalnym. Zmniejsza się kontrola rodziny i rodowiska. Duże szkoły wyzwalajš same z siebie przemoc uczniów. Coraz więcej ma szkoła trudnoci we właciwym realizowaniu funkcji wychowawczej .
Wszelkie zachowania negatywne młodzieży szkolnej majš swojš przyczynę. Młodzież poprzez niepożšdane przez szkołę zachowanie, manifestuje swoje uczucia. Jakie sš przyczyny negatywnych zachowań? Najczęciej mówi się o kryzysie rodziny, szkoły, wartoci. Sš to jednak ogólniki. Na pewno niedobrym zjawiskiem jest tylko zwracanie szczególnej uwagi na uczniów zdolnych. Oni sš zauważani i nagradzani, ci przeciętni ginš w tłumie. A przecież oni także potrzebujš akceptacji i uznania, zaprezentowania siebie. Wielu z nich próbuje się prezentować podczas najróżniejszych szkolnych ekscesów. Przemoc tkwi głęboko w strukturze ludzkiej. Ma również uwarunkowania społeczne: jest reakcjš na przejawy walki politycznej elit, wzrost bezrobocia, biedy, wypływa z wzorców upowszechnionych przez rodki masowego przekazu i coraz powszechniejszych patologicznych zachowań grup społecznych.

3. Wpływ rodowiska wychowawczego na przemoc u dzieci i młodzieży

Duży wpływ stanowi rodzina, nieodpowiednie rodowisko wychowawcze, także transformacja ustrojowa stwarzajšca szereg zagrożeń społecznych, szkoła, a także rodki masowego przekazu.
Rodzice powinni ingerować w to, co oglšdajš w telewizji ich dzieci, w jaki sposób spędzajš czas wolny. Ale często nie ma ich w domu, sš nieobecni w życiu dziecka. Należałoby zwrócić uwagę na wpływ rodziny, tzn. negatywne nastawienie rodziców, brak ciepła i bliskich więzi, stopień przyzwolenia na zachowania agresywne, metody wychowawcze oparte na sile. Na teren szkoły przenosi swš agresję również młodzież pochodzšca z rodzin bardziej wydolnych wychowawczo, w której jednak karze się za wszelkie przejawy agresji. W szkole uczniowie kompensujš sobie swš domowš wstrzemięliwoć sfrustrowani przenoszš agresję do szkoły i realizujš jš na kolegach . Młodzież poszukuje odwetu za brak szczęliwego dzieciństwa, za brak miłoci, czułoci, za domy nory wypełnione papierosowym dymem i bezwartociowš telewizyjnš paplaninš.
Jest niezaprzeczalnym faktem, iż znacznš częć życia dorastajšca młodzież spędza w szkole. Szkoła stanowi prototyp rodowiska społecznego i ma na celu przygotowanie młodzieży do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Szczególnie dla szkół rednich, gdyż młodzież jest na etapie formowania tożsamoci i prób wchodzenia w pierwsze życiowe role. Szkoła jest miejscem intensywnej socjalizacji, utożsamiania się z postawami dorosłych, budowania własnej hierarchii wartoci. Szkoła coraz częciej uruchamia w uczniach mechanizmy kompensacyjne i obronne. Należš do nich także zachowania negatywne. ródłem frustracji uczniów i obniżania własnej wartoci sš np. przewaga funkcji dydaktycznej, przepełnione klasy, programy nauczania dostosowane do możliwoci uczniów zdolnych .
Od wielu lat szkoła krytykowana jest za to, że tak istotnš rolę odgrywa w niej stosowany wobec ucznia przymus. Jedni traktujš go jako zło konieczne, inni uporczywie poszukujš sposobów wyeliminowania go ze szkoły. A wszelki przymus rodzi protest. Formš protestu może być agresja, przemoc. Nauka w warunkach przymusu zwłaszcza zinstytucjonalizowanego, jaki wytwarza szkoła nie doprowadza do szeroko rozumianego rozwoju ucznia. Uczeń jest w stanie polubić szkołę wówczas, gdy zaspakaja w niej swoje potrzeby, nie jest zagrożony upokorzeniem, szyderstwem czy ironiš ze strony nauczyciela i kolegów, kiedy wymaga się od niego tyle, na ile go stać. W takich warunkach łatwo o dobre samopoczucie, radoć z kontaktów z kolegami, radoć z uzyskanych sukcesów z rzetelnej pracy twórczej. Oczywicie nie jest to możliwe do zrealizowania w stosunku do całej szkoły czy choćby klasy .
Uczeń boi się oceny niedostatecznej, klasówek czy odpowiedzi ustnej. Ocenom negatywnym towarzyszy poczucie małej wartoci. Często nauczyciel, stawiajšc ocenę niedostatecznš w obecnoci klasy kpi z ucznia, nazywa go nieukiem czy leniem. Narastajšce niepowodzenia szkolne, brak możliwoci opanowania zbyt trudnego materiału stanowiš jednš z głównych przyczyn wzrostu zachowań agresywnych, chuligaństwa, nakozytowania się, przestępczoci .
Przyczyny zachowań negatywnych bardzo często majš swoje ródło w negatywnym wpływie nieformalnych grup rówieniczych. Uczniowie, którzy nie znajdujš potwierdzenia i uznania w szkole oraz wsparcia w domu, szukajš akceptacji w takich włanie grupach, które zwykle nie reprezentujš pozytywnych wartoci. Znaczenie nieformalnych grup rówieniczych jest bardzo duże, jeli chodzi o proces socjalizacji. Grupa taka tworzy swoistš arenę, na której zachodzš okrelone procesy społeczne. Do grupy mogš należeć dzieci wywodzšce się z różnych rodowisk społecznych. Stwarza to możliwoć porównywania się na wielu płaszczyznach życia, wymiany elementów kultury. W grupie rówieników jednostka występuje w roli równouprawnionego członka, z którym inni się liczš. Grupa taka powstaje w wyniku wspólnych upodobań i zainteresowań przejawianych przez członków grupy. Członkowie takiej grupy wspólnie spędzajš czas wolny od zajęć szkolnych, nauki oraz prac wykonywanych w domu .
Obecnie duży wpływ na postępujšcš przemoc i agresję wród uczniów majš mass media kino, telewizja, wideo, czasopisma dla młodzieży jako czynniki wpływajšce na rozwój agresywnych postaw. Wszystkie te wizualne rodki przekazu wywierajš znaczšcy wpływ na zachowanie młodzieży.
Niewštpliwy wpływ na wzmożenie zachowań agresywnych ma brutalizacja życia, spowodowana następujšcymi czynnikami: postępujšca dezintegracja społeczna, ogólna aprobata dla zjawiska agresji, anonimowoć relacji interpersonalnych, zanik kontroli społecznej, kryzys wartoci i autorytetów, telewizja. Amerykanie obliczyli, że przeciętne dziecko między 7 a 8 rokiem życia oglšda tyle aktów przemocy, że aby je zobaczyć w rzeczywistoci, musiałby żyć w rodowisku przestępczym 580 lat. Zanim ukończy 18 rok życia, młody człowiek oglšda na ekranie telewizyjnym 8-11 tysięcy morderstw. Dla porównania polska młodzież oglšda 17 tysięcy scen brutalnych rocznie .
W naszych czasach z niebywałš częstotliwociš istniejš ekranowe obrazy przemocy. Obrazy drastyczne i szokujšce, będšce fragmentem wielkiego i różnorakiego repertuaru wszelkich obrazów rzeczywistoci, z jakimi mamy do czynienia w pokazie kinematograficznym w kinie, telewizji, na kasetach, w grach komputerowych czy Internecie. Ukazywane w konwencji dokumentalnej bšd jako fikcja fabularna. W procesie ich recepcji wiadomoć odbiorcy odgrywa kapitalnš rolę. Im mniej bowiem wiadomoci widza dotyczy tego, że oglšda on złożony ze znaków obraz, a nie samš rzeczywistoć, tym więcej w nim przekonania, iż obcuje z rzeczywistociš czy wręcz tożsamš z tš, która rozcišga się poza ramy ekranu .
Prezentowany przez media obraz jest pełen przemocy. Wzorzec ten przejmowany jest przez dzieci i realizowany często w ich życiu. Rolš wychowawcy (nauczyciela, rodzica, katechety itd.) powinno być uodpornienie dzieci na negatywny wpływ mass mediów.

4. Sposoby przeciwdziałania przemocy

Aby podjšć próbę przezwyciężenia narastajšcej agresywnoci w szkole istotne jest, aby zdiagnozować i ustalić ewentualnš przyczynę zachowania agresywnego ucznia czy też grupy. Im baczniej będzie się obserwować życie klasy, poznawać uczniów, tym szybciej rozpoznamy agresję.
Dobrym rozwišzaniem jest rozwijanie umiejętnoci interpersonalnych w relacji uczeń uczeń, uczeń nauczyciel, nauczyciel uczeń. Ważne jest też, aby sam nauczyciela mógł dostarczyć własnym autorytetem właciwych wzorców postępowania oraz umiał wskazać uczniom, w jaki sposób radzić sobie z nagromadzonš agresjš, aby nie krzywdzić innych i siebie. rodkiem wychowawczym jest wspólne ustalanie jasnych umów, reguł obowišzujšcych w klasie, szkole oraz zasada zdyscyplinowania narzucona przez wychowawcę, grupę lub poprzez konkretne zadania .
Przemoc jest zwišzana ze szkołš w sposób nierozerwalny. Trzeba jednak z niš walczyć w sposób permanentny. Powszechnie wprowadza się obowišzek noszenia identyfikatorów, aby utrudnić wchodzenie obcym do szkoły. Eliminuje to handlarzy narkotyków czy osiedlowych rozrabiaków, którzy chcieliby się dostać na szkolnš dyskotekę, ale nie ogranicza terroru wród samych uczniów. W niektórych placówkach organizuje się też samoobronę uczniowskš. Uczniowskie policje powstały przed kilku laty w toruńskich i wrocławskich szkołach, jednak kuratorium zgłaszało wobec tej formy samoobrony wiele zastrzeżeń. Boi się zwalczania przemocy przemocš oraz tego, aby szkoły nie stały się terenem walk sprawiedliwych z gangami.
Bardzo wiele, również bezpieczeństwo uczniów, zależy od tego, jak układa się współpraca grona pedagogicznego z samorzšdem szkolnym i komitetem rodzicielskim. Tam, gdzie udało się zorganizować wspólne dyżury z nauczycieli i rodziców przed szkoła oraz na szkolnych korytarzach, skończyły się groby i napady na uczniów. Wydaje się, że życie wymusi takš współpracę, bo przecież nie wszystkie szkoły stać na wynajmowanie ochroniarzy.
To, co się dzieje w szkole zależy w dużej mierze od nauczyciela. Ważne jest, aby pedagog był osobš wrażliwš na problemy owiaty, na potrzeby dzieci i młodzieży. Każda inicjatywa wprowadzajšca innowację programowš, bšd w zakresie stosowanych metod, może doprowadzić do zwiększenia zainteresowania szkołš, jej ofertš edukacyjnš i kulturalnš, a w efekcie doprowadzić do zmniejszenia się liczby potencjalnych zwolenników stosowania przemocy w szkole. Współczesny, pragmatycznie mylšcy pedagog musi podejmować próby minimalizowania narastajšcej tendencji do przemocy. Tymczasem nauczyciele dosyć często udajš, że o niczym nie wiedzš. Nie majš interesu w tym, żeby informować dyrekcję szkoły. Uważajš, że nadweręży to tylko ich reputację jako niewydolnego nauczyciela i będzie przyznaniem się do własnej niekompetencji. Te błędne przekonania sprawiajš, że nauczyciele alarmujš po fakcie, gdy dojdzie do dotkliwego pobicia lub wymuszenia znacznych kwot albo ofiarš przemocy stanie się nauczyciel. Potrzebš chwili jest zatem stała się stała współpraca z pedagogiem, policjš poprzez wspólne spotkania, organizowanie prelekcji dla uczniów w celu uwiadomienia im zagrożeń i sankcji karnych, wynikajšcych ze stosowania przemocy wobec rówieników. Trzeba w szczególnoci dšżyć do odbudowy autorytetu nauczyciela, gdyż jego brak powoduje, że uczniowie im nie ufajš, a tym samym nie próbujš informować o doznawanej lub obserwowanej przemocy.
W szkole nie stymuluje się młodzieży do wyrażania i nazywania własnych uczuć. W rodowisku domowym także brakuje czasu na rozmowy, podczas których dzieci miałyby okazję do opowiadania o swoich uczuciach i nurtujšcych je problemach. Młodzież ma trudnoci z okreleniem własnych stanów emocjonalnych.
Jednym ze rodków zapobiegajšcych przemocy jest powołanie specjalnych zespołów do spraw przestępczoci nieletnich. Drugim zorganizowanie przez kuratoria lub wydziały edukacji i policję specjalnych kursów dla nauczycieli. Nauczyciele nie potrafiš często dostrzec zjawisk agresji i przemocy w szkole i poza niš. Tymczasem zdecydowana reakcja pozwala na zlikwidowanie problemu wtedy, gdy jest to jeszcze stosunkowo łatwe.
Kolejnym rodkiem przeciw agresji w szkole jest propagowanie zachowań prospołecznych, kształtowanie zainteresowań dzieci i młodzieży, stwarzanie im szans samorealizacji. Znaczšcš rolę w szkole ma dobry samorzšd uczniowski, harcerstwo i inne organizacje. Wreszcie idzie o tworzenie przyjaznej atmosfery, aby uczniowie odczuwali potrzebę przebywania w szkole. W eliminowaniu przemocy w szkole jest też miejsce dla nadzoru pedagogicznego, dyrekcji szkół, doradców i konsultantów metodycznych.
Zapobieganie przemocy w szkole to długotrwały i złożony problem. Zaangażowani powinni być nie tylko nauczyciele i wychowawcy, ale również, a może przede wszystkim, rodzice, wręcz nawet całe społeczeństwo. Istotš działań korygujšcych zaburzony rozwój społeczny powinno być stworzenie zewnętrznych i wewnętrznych (psychologicznych) warunków prawidłowego rozwoju. Warunki zewnętrzne to taki układ sytuacji wychowawczych, dzięki którym uczeń będzie mógł podejmować działania społeczne i nawišzywać kontakty interpersonalne. Warunki psychologiczne za to dostarczenie przez sytuacje wychowawcze nowych dowiadczeń. Wspólnym celem psychoterapii i wychowania jest stymulacja, nadanie mu społecznie pożšdanego kierunku i ożywienie potencjalnych możliwoci.

5. Swoboda i przymus wychowawczy

Ambicjš rodziców powinno być rozsšdne rozszerzanie zakresu swobody swoich dzieci. Należy dšżyć do zachowania możliwie optymalnych relacji między jego swobodš a przymusem. Nie jest to zadanie łatwe. Należy okre1ić granicę swobody.

Rodzicom znajšcym potrzeby swoich dzieci i chcšcy zapewnić im jak najlepsze warunki rozwoju łatwiej jest ten dystans zachować, niż rodzicom, którzy za wszelkš cenę chcš utrzymać rygor na pokaz. Dziecko czuje się wówczas zbyt kontrolowane, brak mu własnej inicjatywy. Pewna doza przymusu jest niezbędna w procesie wychowania, ale nie może ona krępować inwencji dziecka.

Należy systematycznie rozpoznawać zmieniajšce się możliwoci i potrzeby dzieci i stopniowo wprowadzać coraz więcej swobody. Dziecko wraz z wiekiem potrzebuje jej coraz więcej. Potrzebne jest mu to da przyzwyczajania się do samodzielnego życia w przyszłoci. Oczywicie, ta swoboda w różnym wieku będzie różna i nie jest równoznaczna z brakiem opieki czy kontroli.41

Przyznawanie dziecku swobody działania umożliwia zaspokojenie jego potrzeby samourzeczywistnienia, jego rozwoju. Nadmierne za ochranianie dziecka ogranicza lub uniemożliwia zaspokojenie tej jego potrzeby.42

Gdy rodzice darzš dziecko zaufaniem i swobodš, to wówczas może być ono zdolne do współdziałania z rówienikami, uspołecznione, łatwo przystosowujšce się do różnych sytuacji społecznych.

Każdy człowiek powinien dorastać w atmosferze swobody. Bycie swobodnym wymaga jednak sprzyjajšcych temu warunków, które wišżš się z możliwociš zaspokojenia naturalnych potrzeb. Należy pamiętać, że człowiek posiada nieograniczone możliwoci rozwojowe; warunkiem rozwoju człowieka jest jego wolnoć indywidualna; dziecko za nie powinno niczego przyjmować bezkrytycznie.

Przeciwieństwem swobody jest przymus wychowawczy. 0d dzieci wymaga się bezwzględnej karnoci i posłuszeństwa, podporzšdkowania się wszelkim poleceniom i nakazom rodziców. Wszelkie decyzje w sprawach rodziny podejmujš rodzice. Wyjanień udzielajš dzieciom tylko wówczas, gdy uznajš to za stosowne. Zarówno nagrody, jak i kary stosowane sš konsekwentnie i dziecko zdaje sobie sprawę, że nie ma od nich odwołania. Rodzice kontrolujš postępowanie dziecka na każdym kroku, nie ma ono swobody działania. Dzieci przyzwyczajone do bezwzględnego posłuszeństwa na ogół sš zastraszone i uległe, niezdolne do samodzielnego mylenia i działania, a reagujšce tylko do wykonywania rozkazów i poleceń.43 Z kolei inne dzieci mogš się buntować przeciw ustawicznemu przymusowi i stawać się agresywne w sposób jawny lub ukryty, lub tez stawiać bierny opór otoczeniu, a także przyswajać normy zachowania w sposób powierzchowny, bez zrozumienia.

Przymus powoduje słabš motywację do działań nakazanych. Silna staje się motywacja do rezygnacji, unikania, ucieczki. Dziecko wykazuje zdolnoć do pokonywania wielu przeszkód, gdy działa swobodnie, z własnego wyboru, stawiajšc sobie osobisty, ważny cel. Ograniczenie swobody prowadzić może do znacznego zminimalizowania potrzeby własnego działania. Bardzo ważne jest, aby stopień przyznawania swobody odpowiadał poziomowi rozwoju dziecka.

Można stwierdzić, że zaspokojenie dziecięcej potrzeby swobody powinno zdominować cały proces wspierania prawidłowego umysłowego, emocjonalnego i fizycznego rozwoju jednostki. Jednak życie dziecka nie może być pozbawione jasno okrelonych granic, zasad. Nie może zabraknšć udziału dorosłych w procesie rozwoju, bo przecież dziecko potrzebuje przykładu. Ważne jest współdziałanie ze strony rodziców.

Małe dziecko potrzebuje pewnej strukturalizacji wiata zewnętrznego, co daje mu poczucie bezpieczeństwa- ono za jest czynnikiem decydujšcym o podejmowaniu działań swobodnych.

Dziecko rozwija się prawidłowo, gdy nie jest hamowane. 0 całkowitej swobodzie nie można jednak mówić, gdyż nikt nie jest wolny społecznie - uwzględniać należy prawa innych. "Nie ma przymusu bez swobody i swobody bez przymusu."44

W każdym wychowaniu istniejš momenty swobody i przymusu oraz istniejš najrozmaitsze, często wykluczajšce się nawzajem rodzaje swobody i przymusu w wychowaniu.45

Generalnie jednak człowiek samodzielny i poszukujšcy, działajšcy swobodnie, staje się jednostkš w pełni odpowiedzialnš i zdolnš do życia w harmonii nie tylko z samym sobš, ale i z innymi.

4 za to dostalem, pozdr jesli sa jakies pytania to moje gg7014099